«ای روزگار کاش می‌توانستی همه قدرت‌هایت را و ای طبیعت کاش می‌توانستی همه استعدادهایت را در خلق یک انسان بزرگ، نبوغ بزرگ و قهرمان بزرگ جمع می‌کردی و یک بار دیگر به جهان ما یک علی دیگر می‌دادی.»
این جملات که عظمت و بزرگی مولا علی (ع) را بیان می‌کند از زبان «جرج جرداق» مسیحی است که ۲۰۰ بار «نهج‌البلاغه» را در زندگی‌اش خوانده است. نهج‌البلاغه را «برادر قرآن» لقب داده‌اند. این لقب ارزش والای این کتاب را مشخص می‌کند. مولا علی (ع) امام اول ما شیعیان است. ما به عنوان یک شیعه تا الان چند بار این کتاب را خوانده‌ایم؟ خیلی جای تأسف دارد اگر عمر ما تمام شود و این کتاب ارزشمند را لااقل یک بار در زندگی‌مان نخوانده باشیم. کتاب «زندگی‌نامه‌ی نهج‌البلاغه» کوشش ارزشمندی است از طرف غلامرضا حیدری ابهری تا از طریق آن کودکان و نوجوانان با این کتاب نفیس آشنا شوند.
«نهج» یعنی راه روشن و «البلاغه» یعنی سخن سنجیده و رسا گفتن. اگر خواننده این معنا را بداند متوجه می‌شود که چه گنجی در این کتاب نهفته است. «زندگی‌نامه‌ی نهج‌البلاغه» همان‌طور که از اسمش پیداست کتابی است دربارۀ کتاب نهج‌البلاغه. نویسنده راوی کتاب را خود نهج‌البلاغه انتخاب کرده است تا مخاطب از زبان خود کتاب با آن آشنا شود. نویسنده در ۱۳ فصل خیلی دقیق به بررسی بخش‌های مختلف این گنج علوی پرداخته است.
نویسنده و گردآورندۀ نهج‌البلاغه شخصی به نام «سیدرضی» است. ابهری در فصل‌های ابتدایی کتاب خود، سیدرضی را به خواننده معرفی می‌کند تا مخاطب بداند فردی که تلاش کرده تا بخشی از کلام امیر را جمع‌آوری کند چه کسی است و چه چیزی باعث شد او این کار ارزشمند را انجام دهد. در فصل‌های بعد مخاطب با چیستی محتوای نهج‌البلاغه آشنا می‌شود. کودک و نوجوان پی می‌برد که این کتاب دارای ۲۴۱ خطبه، ۷۹ نامه و ۴۸۰ کلمات قصار یا همان حکمت است. ابهری در بخش خطبه‌ها و نامه‌ها به بعضی از سخنرانی‌ها و نامه‌هایی که از همه بیشتر شهرت پیدا کرده‌اند اشاره کرده است. او برای آشنایی مخاطب خود با گفتار امام علی (ع) ۴۰ تا از کلمات قصار ایشان را هم در کتاب خود آورده است؛ از جمله حکمت ۲۲۲ با عنوان غفلت حکیمانه: «از بهترین کارهای انسان بزرگوار آن است که از اعمال زشت دیگران که از آن آگاهی دارد، چشم بپوشد.»
نویسنده در فصل‌هایی از کتاب بخشی از شرح‌ها و ترجمه‌های مختلفی را که تا کنون از این کتاب منتشر شده، نام برده است. خواننده با دیدن تلاش آدم‌های مختلف برای آشنا کردن انسان‌های بیشتری با معنا و حقیقت کلام امیرالمؤمنین، جایگاه این کتاب را در جهان می‌شناسد.
در بخش پایانی کتاب یک‌سری سوال طرح شده است. خواننده بعد از خواندن آن می‌تواند با جواب دادن به این سوال‌ها اطلاعات به‌دست‌آوردۀ خود از کتاب را محک بزند. بخش «آزمون و مسابقه» می‌تواند این امکان را در اختیار بزرگ‌ترها بگذارد که با برگزاری مسابقه‌های کتابخوانی باعث آشنایی بچه‌ها با این کتاب شوند و از آموختۀ آن‌ها امتحان بگیرند.
نگین نقیه با تصویرگری زیبای خود به صفحه‌هایی از کتاب زیبایی بخشیده است و خواننده با دیدن آن تصویرها در کنار متن‌ها احساس نزدیکی بیشتری با مطالب کتاب می‌کند. امام علی (ع) همیشه مظلوم و غریب بوده است. آشنایی با حرف‌های ایشان می‌تواند ما را به منظومۀ فکری‌شان نزدیک کند و سبب محبت بیشتر ما به ایشان شود. این کتاب می‌تواند باب آشنایی کودکان و نوجوانان با کلام امیرالمؤمنین را باز کند تا از سنین پایین‌تر اهمیت این کتاب را بدانند و وقتی بزرگ‌تر شدند این کتاب برایشان ناآشنا نباشد. یقیناً کتاب نهج‌البلاغه می‌تواند یار مهربان و مفیدی برای دنیا و آخرت آن‌ها باشد.
انتشارات بین‌المللی جمال، «زندگی‌نامه نهج‌البلاغه» را در ۷۲ صفحه منتشر کرده است. این کتاب در کتابنامه رشد وزارت آموزش و پرورش هم معرفی شده است. زندگی‌نامه نهج‌البلاغه را از اینجا تهیه کنید.
همین یادداشت در ایبنا
هاجر شهابی