رمضان شریف‌ترین ماه سال برای ما مسلمانان است. حال و هوای زندگی ما در رمضان عوض می‌شود. خوراکی‌های مخصوص، آداب و رسوم خاص و تغییر سبک زندگی در این ماه کریم، آن را برای ما جذاب می‌کند. حس و حال ماه رمضان برای کودکان هم جالب و به‌یادماندنی است. در این نوشتار قصد داریم فواید ماه رمضان به زبان کودکانه را شرح دهیم.
کودکان اگرچه در ماه رمضان روزه نمی‌گیرند، اما فضای معنوی و ویژگی‌های این ماه آنان را تحت تاثیر مثبت قرار می‌دهد. کودک می‌بیند که بزرگ‌ترها با آداب و سنت‌های خاصی در این ماه به عبادت و تغییر عادت‌ها روی می‌آورند. همین کودک را متوجه می‌کند که رمضان ماه خاصی است. این خاص بودن برای آنان نوعا مثبت و دل‌نشین است.
-
فواید ماه رمضان به زبان کودکانه؛ توضیح روزه برای کودکان
والدین می‌توانند از فرصت ماه رمضان استفاده کرده و کودکان را با سبک زندگی اسلامی به خوبی آشنا کنند. کودکان رمضان را دوست دارند و این باعث می‌شود که موضوعات مربوط به آن را به خوبی یاد بگیرند. مهم‌ترین موضوعی که می‌توان در این مورد به کودک یاد داد، بحث «خلوص نیت و تقرب به خداوند» است.
کودک می‌تواند بفهمد که اساسی‌ترین نیازهای طبیعی آدم‌ها، نیاز به آب و غذا است. این که بزرگ‌ترها در روزه‌ی ماه رمضان از این خوردن و آشامیدن خودداری می‌کنند، حتما باید معنا و هدف بزرگی داشته باشد. اهمیت احکام و دستورات الهی را می‌توان از طریق روزه‌ی ماه مبارک رمضان به کودکان به خوبی آموزش داد.
البته پرهیز از خوردن و آشامیدن در طول روزهای ماه رمضان، شیرینی و خوشی افطار را هم در پی دارد. لحظه‌ی افطار به معنای واقعی کلمه ملکوتی و الهی است. غذاها و شیرینی‌های مخصوص ماه رمضان هم بسیار محبوب بچه‌هاست. این‌ها باعث می‌شود که رمضان برای بچه‌ها ماه خاطره‌انگیزی باشد.
-
فواید ماه رمضان به زبان کودکانه؛ تربیت اسلامی در فرصت رمضان
مورد دیگر، مهمانی الهی ماه رمضان است. کودک می‌بیند روزه یک جور مهمانی است که در آن باید از خوردن و نوشیدن پرهیز کرد! این برای او عجیب است. ممکن است کودک بپرسد این چگونه مهمانی است که در آن، میزبان مهمانان خود را از پذیرایی شدن منع می‌کند. می‌توان از این گره ایجاد شده در ذهن کودک، برای آموزش عمیق مفاهیم دینی به او بهترین استفاده را برد.
باید برای کودک توضیح داد که پذیرایی ماه رمضان از جنس مادی و دنیایی نیست. خوراک و نوشیدنی‌های مهمانی خدا، با خوراک و نوشیدنی‌های مهمانی‌های ما فرق دارد. بخشیده شدن گناهان و اشتباهات، باز شدن دروازه‌های بهشت و بسته ماندن درهای جهنم، بارش لطف و مهربانی‌های خداوند، از جمله پذیرایی‌های این مهمانی معنوی هستند.
موضوع دیگر، متوجه کردن کودک به فضای مناسکی و عبادی ماه مبارک رمضان است. حس خوب مسجد رفتن در این ماه، چند برابر بودن پاداش عبادت‌ها و کارهای خوب و فضیلت و اهمیت شب‌های قدر می‌تواند برای کودک جذابیت داشته باشد. قرآن هم از دیگر موضوعاتی است که در این ماه مبارک به آن پرداخته می‌شود. ما در نوشتاری جداگانه آموزش قرآن به کودکان را بررسی کرده‌ایم (این‌جا کلیک کنید).
به خصوص شب‌های پربرکت و نورانی قدر، برای کودک بسیار شگفت‌انگیز و جالب هستند. کودکان در این شب‌ها حسی خوب و به‌یادماندنی و در عین حال، دلهره‌آور و پرمراقبه را تجربه می‌کند. تعیین شدن کارها و مقدرات، یا به اصطلاح سرنوشت یک سال انسان‌ها در شب‌های قدر، کودک را متوجه عظمت و بزرگی ماه رمضان و اهمیت اعمال و مناسک آن می‌سازد.
(برای تماشای کلیپی از استاد حیدری ابهری درباره «دعا و کودکان» این‌جا کلیک کنید).
می‌توان با همان تمهید قدیمی «روزه‌ی کله‌گنجشکی» احکام روزه و ماه رمضان را به کودکان آموزش داد. برای کودک، مشارکت کردن در کنگره‌ی عظیم رمضان، خیلی رضایت‌بخش و بااهمیت است. با یاد دادن روزه به کودک، می‌توان ذهنیتی برای او آفرید که احساس کند در این عبادت مهم و اساسی شرکت کرده است.
علاوه بر این، روزه‌ی کله‌گنجشکی کودک را برای روزه‌ی کامل آماده می‌کند. کودک به این وسیله می‌فهمد که می‌تواند گرسنگی و تشنگی را برای ساعت‌ها تحمل کند و مشکلی برایش پیش نیاید. هم‌چنین مشارکت کردن در روزه و عبادات ماه رمضان به او اعتماد به نفس می‌بخشد. این را می‌توان رویکرد اسلامی به تربیت دانست.
همان‌طور که گفتیم، ماه مبارک رمضان، بهترین فرصت برای تربیت اسلامی کودک و آشنا کردن او با تعالیم و مناسک اسلامی است. امید که این ماه مبارک برای شما و خانواده‌ی محترم‌تان خجسته و بابرکت باشد.